فیزیوتراپی تاندونیت عضله تیبیال خلفی : فیزیوتراپی یا بازپروری فیزیکی شاخهای از علم پزشکی است که هدف از انجام آن استفاده از روشهای فیزیکی غیرتهاجمی (بدون صدمه به بافت مانند آنچه در عمل جراحی با شکافتن بافت انجام میشود.) برای بهبود بخشیدن در کارکرد سیستم حرکتی فرد و رساندن آن به وضعیت قبل از بیماری است. در ادامه به توضیح در خصوص فیزیوتراپی در ناحیهی پا میپردازیم.
فیزیوتراپی برای تاندونیت عضله تیبیال خلفی موجب میشود دامنهی حرکتی نرمال پا، قدرت و توان حرکتی این ناحیه بازیابی شود. این درمان سبب حذف درد مچ پا و پا شده و فرد می‌تواند به کارهای نرمال هر روزه و فعالیتهای تفریحی بپردازد. فیزیوتراپی تاندونیت عضله تیبیال خلفی مشکلی است که تاثیر آن روی پا و بخش داخلی قوزک پا ظاهر میشود. درد در ناحیهی پا و مچ پا از علائم این مشکل بوده و سبب می شود فرد قادر نباشد به درستی راه رفته یا بدود. این علائم باعث محدود شدن فعالیتهای روزانهی عادی می شوند. گاهی اوقات، این بیماری اختلال عملکرد تاندون عضله تیبیال خلفی یا تاندونوپاتی عضله تیبیال خلفی هم نامیده می شود. فیزیوتراپیست به فرد کمک می کند توان حرکتی بدون هرگونه درد را به دست بیاورد.
اهداف فیزیوتراپی تاندونیت عضله تیبیال خلفی عبارتند از
1) حذف درد
2) بهبود دامنهی حرکتی پا و مچ پا
3) بهبود قدرت پا و مچ پا
4) بهبود طرز قرارگیری از طریق ورزش یا وسایل ارتوپدیک
5) کمک به فرد در بازگشت به فعالیتهای نرمال روزمره
متخصص فیزیوتراپی ممکن است از تکنیکهای درمانی مختلفی برای کمک به درمان تاندونیت عضله تیبیال خلفی استفاده کند که شامل تکنیکهای دستی، اصلاحات درمانی، تیپینگ کینزیو و تمرین و ورزش می شود.
عضلهی تیبیالیس خلفی چیست؟ عضله ایست که در پشت یا قسمت خلف ساق قرار گرفته است. تاندون این عضله در قسمت پایین از پشت قوزک داخلی مچ پا عبور کرده و به سطح داخلی استخوانهای ناویکولر و کونئیفرم و قاعده متاتارس های دوم و سوم و چهارم میچسبد. وظیفهی این عضله این است که کف پا را به پایین بیاورد ( وقتی شما روی پنجه پای خود بلند میشوید در واقع کف پای خود را به پایین آورده اید.). این عضله همچنین کف پا را به سمت داخل هم میچرخاند.
تندینوپاتی این عضله در واقع یک نوع ضعیف شدن و نرم شدن و از بین رفتن تاندون است. در اصل هنگامی که به علت انقباض زیاد عضله و یا به علت حرکات نامناسب مچ و کف پا، تاندون این عضله تحت کشش شدید قرار میگیرد، این تاندون دچار آزردگی و در نتیجه التهاب و درد میشود. اگر این کششها به طور مرتب ادامه یابد بافت تاندون خراب میشود. این خراب شدن و التهاب تاتدون را تندینوپاتی میگویند.
علل التهاب تاندونیت عضلهی تیبیال خلفی
- چرخش و کشش طولانی مدت مچ و کف پا به خارج مانند تغییر شکل مچ پا و یا حرکاتی که ورزشکار در حین اسکیت سرعتی انجام میدهد.
- دویدن در مسیر های مارپیچ
- دویدن به مدت طولانی برای کسی که صافی کف پا دارد.
- زمانی که به علت عدم انجام نرمشهای کششی و یا خسته بودن عضلات ساق انعطاف پذیری عضله و تاندون کاهش پیدا کرده است.
- استفاده از کفش نامناسب
- ضعیف بودن عضلات ساق
علائم التهاب تاندون تیبیالیس خلفی
مهمترین علائم این بیماری عبارتست از:
1) درد در سمت داخلی كف پا كه در امتداد مسیر تاندون تیر میكشد.
2) دردی كه با چرخاندن كف پا به سمت خارج و یا با چرخاندن كف پا با نیروی زیاد به سمت داخل وخیمتر میشود.
3) صدا دادن تاندون در حین حركت كردن مچ پا
4) در حین راه رفتن كف پای بیمار در سمت داخل دردناك میشود و ممكن است در این ناحیه تورم هم بوجود آید.
5) كف پای مشكل دار معمولا صاف تر از پای دیگر است.
6) بیمار معمولا در بلند شدن روی پنجه پای آسیب دیده مشكل دارد.
این درد و خشكی در كف پا در روز بعد از ورزش وقتی بیمار ار خواب بیدار میشود، شدید میشود. بهتدریج كه بیماری پیشرفت میكند، بیمار در حین ورزش نیز دچار درد میشود. شدت این دردها بهتدریج در عرض چند هفته افزایش میابد. در حالات شدید ممكن است بر اثر كشش ناگهانی، تاندون پاره شود.
فیزیوتراپی تاندون عضله تیبیال خلفی
اولین قدم ها برای درمان اختلال عملکرد عضلهی تیبیال خلفی:
اگر مشکوک به تاندونیت یا اختلال عملکرد عضله تیبیال خلفی هستید چند مورد هست که باید هر چه سریع تر انجام شوند:
1) ابتدا با پزشک تماس بگیرید تا مطمئن شوید درد جدی نیست. همچنین می‌توانید با فیزیوتراپیست هم در تماس باشید.
2) هرچه زود تر درمان را شروع کنید، درد هم سریع تر از بین می رود.
3) برای کنترل و مهار این مشکل، بهتر است از انجام فعالیتهای شدید و خشن پرهیز کنید. اگر دونده هستید مدتی از دویدن دست بکشید.
4) دوچرخه سواری یا شنا باعث حفظ سطح آمادگی جسمانی خواهند شد.
درمان تاندونیت عضله تیبیال خلفی با فیزیوتراپی
درمان این مشکل از اجزای مختلفی تشکیل شده است و بر پایه شرایط خاص و نیازهای فرد است. ورزش باید ابزار اصلی برای درمان اختلال تاندونیت تیبیال خلفی باشد، زیرا تحقیقات نشان می دهند که انجام ورزشهای صحیح در وقت مناسب، به فرد کمک میکند کنترل علائم را به دست آورده و از بین ببرد. فیزیوتراپیست باید ورزشهایی تجویز کند که در خصوص همین مشکل و نیازها باشد. متخصص احتمال دارد از بیمار بخواهد در کلینیک ورزش کند و در کنار آن ورزشهایی جهت انجام در منزل هم توصیه خواهد شد تا به طور مستقل انجام شوند.
تمرینات فیزیوتراپی عضلهی تیبیال خلفی شامل موارد زیر می شوند:
کشش مچ پا : فیزیوتراپیست از فرد می خواهد ورزشهای مختلفی برای بهبود دامنهی حرکتی انجام دهد. این مسئله سبب بازیابی توان حرکتی ناحیهی پا شده و به کاهش فشار روی تاندون تیبیال کمک میکند.
ورزشهایی برای قوی کردن ناحیهی مچ پا
این ورزشها برای بهبود قدرت عضلات مختلفی که پا و مچ را نگه می دارند است.
همچنین باعث خلق تعادل عضلانی پا شده و اطمینان می دهد که روی تاندون تیبیال خلفی فشار زیاد وارد نشود.
ورزشهایی برای قوی کردن زانو و لگن
گاهی اوقات ضعیف بودن لگن یا عضلات زانو باعث می شود پا به داخل چرخیده و روی تاندون تیبیال خلفی فشار وارد شود. فیزیوتراپیست از فرد می خواهد ورزشهایی برای قویتر کردن لگن و کفل و زانوها انجام دهد تا این مفاصل در تراز درستی قرار بگیرند.
این ورزشها سبب آزاد سازی فشار از روی تاندون تیبیال خلفی می شود.
ورزشهای تعادلی و پروپریوسپشن
بهبود تعادل و آگاهی از طرز قرارگیری بدن باعث بهبود عملکرد پا و مچ می شود. این ورزشها فشار را از روی تاندون تیبیال خلفی برمی دارند.
آموزش شیوهی صحیح راه رفتن
اگر به علت تاندونیت عضله تیبیال خلفی در راه رفتن یا دویدن مشکل دارید، فیزیوتراپیست ورزشهای خاصی برای بهبود نحوهی راه رفتن تجویز خواهد کرد.
ورزشهای پلیومتریک (در آخرین مراحل جلسات توانبخشی)
هنگامی که رو به بهبودی هستید، فیزیوتراپیست احتمالاً بخواهد به بالا بپرید و فرود بیایید تا تحمل بار توسط تاندون تیبیال خلفی افزایش یابد. اگر تصمیم دارید به بالاترین سطوح رقابت‌های ورزشی برگردید، انجام تمرین پلیومتریک بسیار مهم است.
به غیر از ورزش، سایر شیوه‌های درمانی هم انجام می شوند، مثل:
کفی کفش یا اصلاح ناهنجاریهای ارتوپدی
این موارد سبب می‌شوند پا شکل و تراز درستی گرفته و فشار و کشش از تاندون تیبیال خلفی رها شود.
اولتراسوند : گرما دهی عمیق است که باعث افزایش جریان خون موضعی در تاندون می شود.
تحریک الکتریکی : برای افزایش جریان خون و کاهش درد استفاده می شود.
تیپینگ کینزیو : درمانی جدید که شامل تیپ گذاری روی پا یا نزدیک مچ پا است. این تیپ برای بهبود انقباضات عضلانی یا پیشگیری از انقباض غلط عضلات به کار میرود. همچنین برای کاهش درد هم موثر است.
بریس : گر پا یا مچ به شدت چرخیده است، استفاده از بریس مچ برای بهبود تراز پا موثر است.
یونتوفورزیس : این شکل از تحریک الکتریکی در زمان مصرف داروهای ضد التهابی برای تاندون از طریق پوست استفاده می شود.
ماساژ : فیزیوتراپیست از تکنیکهای مختلف ماساژ برای کمک به کاهش درد، افزایش جریان خون و ارتقاء قدرت انعطاف عضلات و بافتهای اطراف پا و مچ استفاده می کند.
به یاد داشته باشید که بسیاری از این درمان‌ها پسیو هستند، یعنی وقتی تراپیست آنها را اجرا می کند، بیمار هیچ کاری انجام نمی دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اکثر اختلال عملکرد تاندونیت عضله تیبیال خلفی، طی ۶ تا ۸ هفته بهتر می شود. اگر علائم و از دست دادن توان حرکتی بعد از مدتی ادامه داشت، بهتر است با یک جراح صحبت کنید. برخی از بیماران از تزریق کورتیزون در تاندون استفاده می کنند و برخی دیگر نیازمند مداخلات جراحی برای اصلاح مشکل هستند.